Kanser Testleri, Kanser Taraması Ve Kanser Türleri
Kanser ve kanserde de erken tanı için, vücudumuzun verdiği uyarıcı belirtileri gözlemlemek, değerlendirmek, olası risk faktörlerini göz ardı etmemek çok önemlidir. Bunlara ek olarak, kanser oluşumunu önceden yakalamamızı sağlayan gerekli incelemeleri ve kontrolleri de düzenli olarak yaptırmamız şart. Unutmayın, erken teşhis yaşama oranını belirgin bir şekilde arttırır!
Aşağıda verilen kanser testleri ve kanser tarama programı , ABD Kanser Derneği tarafından önerilen kanser önleme programının bir parçasıdır. Kanser taraması,erkekte ve kadında kanser türleri,kanser testi programı ve kanser testleri hakkında kısa ve detaylı bilgi ;
MEME KANSERİ TARAMA PROGRAMI
Meme Kanseri Uyarıcı Belirtileri:
Memede ele gelen herhangi bir sertlik veya kitle veya meme uçlarından gelen anormal akıntı veya kan.
Meme Kanseri Riski Faktörleri:
Meme kanseri kadınlarda genellikle elli yaşın üzerinde; hiç çocuğu olmamış kadınlarda, ilk çocuklarını otuz yaşından sonra doğuran kadınlarda, hiç emzirmemiş, süt vermemiş olan kadınlarda, ideal ağırlıklarının yüzde 40 üzerinde olan şişman kadınlar ile cinsel olgunluğa gecikmiş olarak gelen veya gecikmiş menapozu olan kadınlarda ve ailesinde (anne veya kız kardeşlerde) menapoz öncesi meme kanseri olayı olan kadınlarda ortaya daha fazla çıkar.
Meme Kanseri Tarama, Check-up Kuralları
Her kadın ayda bir defa göğüslerini dikkatlice muayene etmelidir. Bu meme muayenesine ek olarak, yirmi ile kırk yaş arasında olan kadınların her üç yılda bir göğüslerini bir hekime muayene ettirmesi gerekmektedir. Kırk yaşın üzerinde ve menopoz öncesi olan kadınların bu muayeneyi her yıl yaptırması gerekir. Eğer kırk yaşın altında iseniz, ailenin geçmişinde göğüs kanseri yoksa yüksek risk gruplarından birine girmiyorsunuz demektir ve doktor önerisi ile mamografinin alınmasına gerek duyulmayabilir. Eğer kırk ile kırkdokuz yaşlan arasında iseniz, herhangi bir belirti veya kitle yoksa ve ailenizde göğüs kanseri geçiren biri yoksa yalnızca bir kez basit bir mamografi, özellikle dijital mamografi yaptırın. Elli yaşından sonra mamografi, meme filmini her yıl mutlaka yaptırın. Eğer ailenizde göğüs kanseri varsa, yaşınıza aldırmaksızın her yıl bir mamografi tercihen dijital mamografi yaptırın.
TESTİS KANSERİ TARAMA PROGRAMI
Testis kanseri Uyarıcı Belirtiler:
Teslislerde ele gelen herhangi bir kitle veya testis boyutlarında değişiklik.
Testis Kanseri Riski Faktörleri:
Testis kanseri yaşlı erkeklerden daha özellikle çok genç erkeklerde ortaya çıkar (testis kanseri kırk yaşından sonra fazla görülmez); normal yerine inmemiş testisler testis kanseri için risk faktörüdür.
Testis Kanseri Tarama Check-up Kuralları:
İlk gençlik yıllarının son dönemlerinden başlayarak tüm yaştaki erkekler her ay teslislerini kendileri elle muayene etmelidirler.
KOLOREKTAL (KALIN BAĞIRSAK VE REKTUM) KANSER TARAMA PROGRAMI
Kalın bağırsak, Rektum kanseri Uyarıcı Belirtiler:
Oluşan herhangi bir rektal (makattan gelen) kanama veya dışkılama alışkanlıklarında uzun dönemli değişiklik ve farklılıklar.
Kalın Bağırsak Kanseri, Rektum Kanseri Riski Faktörleri:
Aile üyelerinden birinde geçmişte kolorektal polip (bağırsakta iyi huylu tümoral oluşum, polip) veya kolorektal kanser veya kronik ülserleşmiş kolit olması önemli bir kanser riski faktörüdür.
Kalın Bağırsak Kanseri, Rektum Kanseri Check-up Kuralları:
Kırk yaşın üzerinde olan kadın ve erkeklerin her yıl genel cerrahi uzmanına başvurarak bir rektal muayeneden geçmesi gerekir. Bundan öte elli yaşın üzerinde olan erkek ve kadınların en azından iki yılda bir endoskopik sigmoidoskopik muayeneden geçmesi (sigmoidoskop ile kolon içinin muayenesi, kolonoskopi, rektoskopi) ve her yıl kan bulunup, bulunmadığının kontrolü için dışkı testini yaptırması gerekir.
RAHİM AĞZI KANSERİ, SERVİKS KANSERİ TARAMA PROGRAMI
Rahim Ağzı Kanseri Uyarıcı Belirtiler:
Anormal vajinal kanama, cinsel ilişki sonrası kanama şikayeti.
Rahim Ağzı Kanseri Riski Faktörleri:
HPV ve genital siğil rahim ağzı kanseri için en önemli risk faktörüdür. Ergenlik çağına geldikten kısa bir süre sonra cinsel ilişkiye girmek veya çok fazla cinsel ilişki partnerinin olması da tabii ki risk faktörüdür.
Serviks Kanseri Check-up Kuralları:
Onsekiz yaşına gelen kadınların veya cinsel olarak aktif olanların her yıl Pap testi, smear testi yaptırması ve pelvik muayeneden geçmesi gerekir. Birbirini takip eden üç veya daha fazla normal sonuç veren yıllık muayenenin ardından jinekolog Pap testinin daha az aralıklarla yapılmasına karar verebilir ve takip programı düzenler.
ENDOMETRİUM KANSERİ (RAHİM İÇ ZARI) TARAMA PROGRAMI
Endometriyum Kanseri Uyarıcı Belirtiler:
Anormal vajinal kanama, düzensiz kanama.
Endometriyum Kanseri Riski Faktörleri:
Geçmişte kısırlık olması veya sağlıklı ovülasyon yumurtlama olmaması; menapozun geç başlaması veya uzun süreli östrojen tedavisi, vücutta aşırı yağlanma, kilo- obezite, çok fazla sigara içmek.
Endometriyum Kanseri Check-up Kuralları:
Menapoza geldikten sonra geçmişinde kısırlık, aşırı şişmanlık, yumurtlayamama - ovulasyon olmaması, anormal rahim kanaması veya östrojen tedavisi olan kadınların endometriyal biyopsi, kürtaj yaptırmaları gerekir.
İDRAR YOLU VE MESANE KANSERİ TARAMA PROGRAMI
İdrar Yolu Ve Mesane Kanseri Uyarıcı işaretler:
İdrarda kan, hematüri; sırt-bel ağrısı; kilo ve iştah kaybı,
sürekli ateş; anemi -kansızlık.
İdrar Yolu Ve Mesane Kanseri Riski
faktörleri:
Elli yaşın üzerinde olan erkeklerde kadınlara göre daha sık olmak üzere, çok fazla sigara içenlerde, geçmişte kronik idrar yolu enfeksiyonlarından rahatsız olanlarda daha üriner sistem kanseri fazla görülür.
İdrar Yolu Ve Mesane Kanseri Check-up Kuralları:
Genel muayeneniz sırasında yapılan rutin idrar tahlilleri (TİT) idrarınızda kan olup olmadığını (hematüri) gösterecektir. Eğer hematüri bulunursa, doktorunuz anormal bir doku da bulursa, biyopsi de dahil olmak üzere sistoskopik bir muayene yapabilir. Doktorunuz ayrıca bir böbrek filmi de isteyebilir.
AĞIZ KANSERİ TARAMA PROGRAMI
Ağız Kanseri Uyarıcı işaretler:
Ağzınızın renginde herhangi bir değişiklik veya ağzınızda iyileşmeyen herhangi bir yara, siğil gibi kabarıklık.
Ağız Kanseri Riski Faktörleri:
Genellikle kırkbeş yaşın üstünde erkeklerde, çok fazla sigara içenlerde ve özellikle çok fazla alkol kullanımı ile birlikte dumansız tütün kullananlarda (tütün çiğneyenlerde) daha fazla görülür. Oral seks yapanlar ve genital siğili olan çiftler de ağız kanseri açısından risk altındadırlar
Ağız Kanseri Check-up Kuralları:
Eğer iyileşmeyen bir yara, siğil varsa kulak burun boğaz doktorunuza veya diş hekiminize başvurun.
PROSTAT KANSERİ TARAMA PROGRAMI
Prostat Kanseri Uyarıcı Belirtiler:
Erkekte idrara çıkmada zorluk, rahat idrar yapamama; sırtın alt kısmında sürekli bir ağrı, pelvis veya kasıkların üst kısmında sürekli devam ağrı; idrarda kan, hematüri.
Prostat Kanseri Riski Faktörleri:
Yetmiş yaşın üzerinde olan erkeklerde prostat kanseri daha fazla görülür.
Prostat Kanseri Check-up Kuralları:
Eğer kırk yaşın üzerinde iseniz, periyodik tıbbi muayeneniz sırasında ultrasonografi ile muayeneden geçmeniz ve PSA, Free PSA baktırmanız gerekecektir.
CİLT KANSERİ TARAMA PROGRAMI
Cilt Kanseri Uyarıcı Belirtiler:
Düzensiz sınırları ve görüntüsü olan küçük bir lezyon yara, bere ve vücutta veya kol ve bacaklarda kırmızı, beyaz, mavi veya mavi-siyah lekeler, siğiller; cildin herhangi bir yerinde rengi inci beyazından siyaha kadar değişen yumru, kitle veya lezyonlar; avuç içi, ayak tabanı, el ve ayak parmaklarının uç kısımlarında koyu renkli lezyonlar; güneşe maruz kalmış cilt üzerinde daha koyu renkli beneklerle birlikte daha geniş kahverengimsi lekeler; cildin herhangi bir yerinde pembemsi kırmızımsı mor lekeler, oluşumlar; ayak parmakları veya bacakta mor- koyukahverengi veya koyu mavimtrak nodüller; yüz, kulak veya boyunda inci gibi veya mumlu gibi yumru veya şişler-, göğüs veya sırtta düz, yayvan, ten rengi veya kahverengi yara izine benzer pütürükler lezyonlar; yüz, kulaklar, boyun, eller veya kollarda pullu veya kabukla kaplı yüzeyi olan düz lezyon veya kırmızı nodul; herhangi bir bende görülen değişiklik, renk koyulaşması veya iyileşmeyen bir yara.
Cilt Kanseri Risk Faktörleri:
Kadın ve erkeklerde kızıl saç, açık cilt rengi veya gözlerin mavi olması; çocuklukta ciddi iyileşmen güneş yanığı olması; ailenin geçmişinde doğum lekeleri veya benler ,displastik nevüs doğumda mevcut ben oluşumu sendromu. Vulva dış genital organda HPV enfeksiyonuna bağlı genital siğiller, kondilom varlığı risk faktörüdür.
Cilt Kanseri Check-up Kuralları:
Eğer yukarıda sıralanan uyarıcı belirtilere sahip herhangi bir şüpheli cilt lezyonunuz varsa , iyileşmiyorsa zaman kaybetmeden doktorunuza danışınız.
