Anal Bölge Hastalıkları, Anüs Makat Hastalıkları
Makat veya diğer adı ile anal bölge sindirim sisteminin en son kısmıdır. Kişiler rahat dışkılamanın kıymetini, anüsün sağlıklı olmasının kıymetini, ancak bu bölge hastalıklarına yakalandıktan sonra anlarlar.
Anüs hastalıkları genellikle çok ağrılıdır ve sıkıntılıdır. En sık görülen ve birbiri ile belirtileri nedeniyle genellikle karıştırılan 3 makat hastalığı; hemoroid, perinal fistül ve anal fistüldür.
HEMOROİD, BASUR
Halk arasında basur memesi, mayasıl olarak da adlandırılan hemoroid, makatın çevresinde mevcut olan venöz damarların,
bacaklarda görülen varisler gibi şişmesiyle oluşan bir anal
bölge hastalığıdır. Makat bölgesinde büyük abdestimizi tutmamızı
sağlayan 2 adet kas, sfinkter vardır. Bunlar dış sfinkter ve iç sfinkter kaslardır. Dış kas, dış sfinkter bizim
kontrolümüzdedir. Büyük abdest yapmak istediğimizde biz dış kası
kendi isteğimizle açıyoruz. İç kas buna paralel olarak
kendiliğinden açılıyor. İç ve dış kas arasındaki bu uyum
bozulduğunda kişi kabız olmasa da ıkınarak, zorlanarak büyük
abdest yapar. Bu ıkınma ve zorlanma sonucu meydana gelen basınç
artışı buradaki venöz damarların şişmesine neden olur ve hemoroid gelişir.
Makat bölgesinde olan hemoroitin kesin neden belli olmamakla
birlikte hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştıran etkenler
vardır. Uzun süre ayakta durma-ayakta kalma, ishal, kabızlık,
hareket azlığı, kalp yetersizliği, karaciğer sirozu, uzun süre
öksürme ve kusmalar, gebelik, kalın bağırsağın son kısmının
tümörleri,anüs kanseri ve bazı ailelerde kalıtımdır. Hemoroid
genellikle 20-50 yaş arasında daha fazla görülür, kadın ve
erkeğe göre büyük bir farklılık söz konusu değildir. Ancak
doğumlar ve hareketsiz bir hayat nedeniyle bayanlarda erkeklere
nazaran daha sıktır. Yaşamının herhangi bir döneminde hemoroid
geçirmemiş insan adeta nadirdir. Hemoroid belirtisi (basur
belirtisi) olarak en sık görülen belirti kanamadır. Ayrıca
ağrı, yanma hissi, basınç ve ağırlık duygusu, şişme, kaşıntı,
kabızlık hissi, akıntı ve basur memeleri diğer gözlenen
belirtileridir.
Hemoroid teşhisi bu bölgenin doktor tarafından muayenesi ile konur. Küçük olan basur memelerini hastalar bazen genital siğil, kondilom ile karıştırabilirler. Gerekirse endoskopik muayene de yapılır. Belirtiler bu bölgenin kanseri (anüs kanseri) ile aynı olduğundan kesinlikle muayene olmadan hemoroid tedavisi yapılmamalıdır.
Hemoroid tedavisi hastaya ve hastalığın teşhis edildiği döneme göre değişir. Teşhisi hemoroid olan herkese aynı tedavi yapılacak diye bir kural yoktur. İlaçlarla tedavi mümkün olduğu gibi lazer, longo tedavisi, skleroterapi, bant ligasyonu ve cerrahi tedavinin değişik tipleri de uygulanabilir.
PERİNAL ABSE, FİSTÜL
Abse, anal bölgenin iltihabi hastalığıdır, ağrı başlıca belirtidir. Bunun dışında üşüme, titreme, ateş yükselmesi, defekasyon yapamama gibi yakınmalar da yapabilir. Abselerde tedavide ilaç tek başına yetersizdir. Abse lokal veya genel anestezi ile cilde veya makat boşluğuna en yakın yerlerinden yapılan küçük kesi ile boşaltılır. Birlikte ilaç da verilir. Tedavi sonrası ya tamamen iyileşir yada perianal abse sıklıkla perinal fistül haline döner. Perinal fistülde en sık yakınma akıntıdır. Ameliyat dışında perianal fistül ün başka bir tedavisi mümkün değildir.
ANAL FİSSÜR
Anal Fistül, anal kanaldaki çatlak ve yaradır. Kadınlarda daha da sıktır. Dış tarafta bir cilt kıvrımı vardır ve hastanın eline geldiği için basur ile karışır. Devamlı kabızlık hali, zor doğum gibi nedenlerle olabilir. Hekim tarafından tanınması çok kolaydır. Akut fissürlerde ilaçtan yarar görülür. Kronik fissürde kesin tedavi ameliyattır ve ameliyat ile başarı oranı çok yüksektir.
Op.Dr.Cavit
Hamzaoğlu
Genel Cerrahi Uzmanı
